Büyük Marksizm Sözlüğü: Sınıf Mücadeleleri Teorisi

[Büyük Marksizm Sözlüğü, Marx'ın 200. Doğum Gününü anmak amacıyla Wuhan/Çin'de yayınlanmıştır. 5 Milyon sözcükten ve 4 Bölümden oluşmaktadır: Marxism, Leninizm, Mao Zedung Düşüncesi ve dördüncüsü Çine Özgü Sosyalizm İnşa Teorisi. Sözlük 2012'de başlayan Xi JinPing Dönemini de kapsıyor.]

Sınıf Mücadeleleri Teorisi

Sınıfların ortaya çıkışı, gelişimi ve yok oluşu, sınıf çelişkileri ve sınıf mücadeleleri üzerine Marksist teori. Sınıf, toplumsal üretimin tarihsel aşamasında belirli bir gelişme ve yetersiz üretimle var olan tarihsel bir olgudur.

Maddi çıkarları temelde birbirine zıt olan sınıflar arasında bir mücadele olmalıdır. Daha Marx ve Engels'ten önce burjuva düşünürleri sınıfın ve sınıf mücadelesinin varlığını görmüş, tüm sınıfların ekonomik analizini yapmış ve sınıf mücadelesinin tarihsel rolünü fark etmişlerdir. Örneğin Thierry, Guizot ve Mignet ve diğer burjuva tarihçileri sınıf mücadelesi düşüncesini keşfedip ortaya atmışlar, sınıf mücadelesinin tarihini, gelişimini ve kökenini belli ölçüde anlatmışlar, ancak burjuvazinin sınıfsal konumu ile sınırlı kaldıkları için, onların sınıf ve sınıf mücadelesi kavramları üzerine görüşleri belirli muğlaklıklar iç tutarsızlık yaşamıştır.

Sınıf mücadelesi ile ilgili bilimsel teoriyi Marx tarafından kurulmuştur. Marx, 5 Mart 1852'de Weydemeyer'e yazdığı mektupta şunları belirtiyordu: "Ve şimdi benim rolüme gelince, modern kapitalist toplumda sınıfların varlığını veya aralarındaki mücadeleyi keşfetme benim haneme yazılmamalı. Benden çok önce burjuva tarihçileri bu sınıf mücadelesinin tarihsel gelişimini açıkladılar, burjuva iktisatçıları da sınıfların ekonomik anatomisini açıkladılar.  Benim yaptığım yeni katkı: (1) sınıfların varlığının yalnızca üretimin gelişimindeki belirli tarihsel aşamalara bağlı olduğu, (2) sınıf mücadelesinin zorunlu olarak proletarya diktatörlüğüne yol açtığı, (3) bu diktatörlüğün kendisinin yalnızca tüm sınıfların ortadan kaldırılmasına ve sınıfsız bir topluma geçiş dönemini oluşturduğunu kanıtlamaktı.

Bu yeni katkı, Marksist sınıf mücadelesi teorisinin özüdür. Daha sonra, yeni tarihsel koşullar altında, Lenin sınıf mücadelesi teorisini daha da zenginleştirdi ve geliştirdi. Lenin 1903'te "Kır Yoksullarına" adlı eserinde şunları belirtmişti: "Sınıf mücadelesi nedir? Halkın bir kesiminin diğerine karşı mücadelesidir; hiçbir hakkı olmayan, ezilen ve emek faaliyeti içindeki kitlelerin ayrıcalıklılara, ezenlere ve asalaklara karşı yürüttüğü bir mücadeledir; ücretli emekçilerin ya da proleterlerin mülk sahiplerine ya da burjuvaziye karşı yürüttüğü bir mücadeledir."

Lenin 1919'da "Büyük Bir Başlangıç" adlı yazısında sınıfın net bir tanımını yapmıştır: "Sınıflar, belirli bir toplumsal ekonomi sistemi içinde işgal ettikleri farklı konumlar nedeniyle biri diğerinin emeğine el koyabilen insan gruplarıdır." Sınıf mücadelesi, insan toplumunun sınıflara bölünmesinin, temel ekonomik çıkarları tümden karşıt olan sınıflar arasındaki çatışma ve mücadelenin ürünüdür, toplumun temel çelişkisinin, yani üretici güçler ile üretici ilişkiler arasındaki çelişkinin kaçınılmaz tezahürü ve sınıf çelişkilerini çözmenin temel aracıdır.

Sınıf mücadelesi teorisinin ana içeriği şunlardır: Birincisi, sınıf mücadelesinin ortaya çıkışı. Tüm egemen sınıflar, üretim araçları üzerinde ve ekonomideki hakim konumları sayesinde yönetilen sınıfları her zaman sömürür ve yağmalarlar. Aynı zamanda, bu hakimiyeti sürdürmek için siyasi ve ideolojik kontrol uygularlar. Yönetilen sınıf isa hayatta ayakta kalmak ve sömürülen ve ezilen konumundan kurtulmak için direnmek ve mücadele etmek zorundadır.

İkinci olarak, sınıf mücadelesi farklı tarihsel aşamalarda farklı özellikler gösteren tarihsellik niteliği olan bir kategoridir. İnsanlık tarihindeki üç sınıflı toplumda, köleci toplum köle sınıfının köle sahibi sınıfa karşı mücadelesinde, feodal toplum köylü sınıfının feodal toprak ağası sınıfına karşı mücadelesinde, kapitalist toplum ise proletaryanın burjuvaziye karşı mücadelesi olarak kendini gösterir. Sınıflı toplumun aşılması sırasında, yeni sömürücü sınıf ile eski sömürücü sınıf arasındaki ekonomik statü ve maddi çıkar karşıtlığı nedeniyle sınıf mücadelesi kaçınılmaz olarak ortaya çıkacaktır.

Üçüncü olarak, sınıf mücadelesinin kendisini ortaya koyduğu biçimler oldukça çeşitlidir ve temel biçimleri ekonomik mücadele, siyasi mücadele, ideolojik mücadele (veya teorik mücadele). Siyasi mücadele sınıf mücadelesinin merkezi ve özüdür ve Siyasi mücadele, ekonomik mücadele ile ve ideolojik mücadele arasında yakın işbirliği ve eşgüdüm gerektirir. Siyasi mücadelenin en üst biçimi, sınıf çıkarlarını korumak için devlet iktidarını ele geçirmek için ya da onu korumak için mücadeledir.

Dördüncü olarak, sınıf mücadelesinin tarihsel rolü: Sınıf mücadelesi, sınıflı toplumun gelişimini ilerleten doğrudan itici güç ve toplumsal değişimin büyük kaldıracıdır. Sınıflar, ekonomik temeli olan toplumsal gruplar olduğu için, toplumsal gelişim sürecini doğrudan etkileme gücüne daha fazla sahiplerdir. Toplumun görece istikrarlı olduğu dönemlerde, yönetilen sınıfın sürekli direnişi ve mücadelesi, yönetici sınıfı bazı ayarlama ve düzenlemeler yapmaya zorlar ve böylece üretici güçlerin gelişimine fayda sağlar. Büyük toplumsal değişim ve devrim dönemlerinde, yeni üretici güçleri temsil eden sınıf devrim yoluyla eski rejimi devirir, üretim ilişkilerinin dönüşümünü gerçekleştirir, toplumun temel çelişkilerini, yani üretici güçler ile üretim ilişkileri arasındaki çelişkileri çözer, üretici güçlerin gelişimini teşvik eder ve toplumsal gelişmeyi ileriye doğru iter. Sınıf mücadelesi toplumsal gelişmenin doğrudan itici gücüdür. Sınıflı toplumun gelişiminin tarihi, sınıf mücadelesi tarihidir.

Beşincisi, proletaryanın sınıf mücadelesi: Proletaryanın burjuvaziyi ve tüm sömürücü sınıfları ortadan kaldırma mücadelesi, insanlık tarihinde bugüne kadarki en büyük ve en derin kapsamlı sınıf mücadelesidir. Önceki sınıf mücadelelerinden farklı olarak, insanlığın sınıf mücadelesi tarihindeki "son, nihai" savaştır. Proletarya, iktidarı ele geçirerek ve proletarya diktatörlüğünü inşa ederek sosyalist topluma geçer. Proletarya, sosyalizmi inşa ederek proletarya komünizmi gibi yüce bir hedefin gerçekleşmesi için çabalar. Sınıfların nihai olarak ortadan kaldırılmasıyla birlikte sınıf mücadelesi de ortadan kalkar. Marksist sınıf mücadelesi teorisi Marksizmin önemli bir teorisidir. Bu teori tarihsel materyalizme dayanarak, sınıf mücadelesinin kaçınılmaz eğilimini ve gelişimini bilimsel olarak savunur ve toplumsal sınıflar arası ilişkileri anlamamız ve toplumsal sorunlarla başa çıkmamız için bilimsel bir metodoloji sağlar.